Feeds:
Δημοσιεύσεις
Σχόλια

Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού.

 

Φεστιβάλ Επιδαύρου. Τα κορίτσια του χορού, Ιούνιος 1955, εν αναμονή.

Η Αργολική Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, λειτουργεί ως ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός ιστορικού και πολιτιστικού χαρακτήρα. Ο βασικός σκοπός  της είναι η έρευνα, ο εντοπισμός, η συλλογή, η ταξινόμηση, η διάσωση, η μελέτη και η έκδοση αρχειακού υλικού που αφορά στην ιστορική και πνευματική εξέλιξη και ανάπτυξη του νομού Αργολίδας, της Πελοποννήσου αλλά και γενικότερα της Ελλάδας.

Μέσα από την καταγραφή και την ανάδειξη αυτού του υλικού, στοχεύει να καταστήσει κοινωνούς όλους όσοι ενδιαφέρονται να πληροφορηθούν, να μελετήσουν ή να αξιοποιήσουν αυτόν τον πολιτιστικό και ιστορικό θησαυρό.

Παραδοσιακή μέθοδος μαζέματος της σοδειάς των δημητριακών στην πεδιάδα του Άργους. Στο βάθος η Ακρόπολη της Λάρισας (1901).

Η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη επιχειρεί να διασώσει, να διατηρήσει, να μελετήσει και να καταγράψει όσα στοιχεία του παρελθόντος ακόμη αχνά διακρίνονται, πριν τα καταπιεί ο χρόνος και η λήθη.

Οι συλλογές της, καλύπτουν πολύπλευρα την ιστορική εξέλιξη και την πολιτιστική ανάπτυξη της Χώρας και ειδικότερα της Αργολίδας, από τους αρχαίους χρόνους μέχρι τις μέρες μας.

Η σημαντικότητά της έγκειται στο γεγονός ότι ήδη κατέχει ιδιαίτερα πλούσιο αρχειακό υλικό που αφορά στην πολιτιστική και ιστορική πραγματικότητα της Ελλάδας, όπως αυτή αναδεικνύεται μέσα από διάφορες εκφάνσεις της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής πορείας του τόπου.

Ναύπλιο. Άποψις προς Ακροναυπλίαν και Παλαμήδι, δεκαετία 1930.

Την ουσιαστική προσφορά της Βιβλιοθήκης, από τα πρώτα της βήματα, εκτίμησε η Επιτροπή Πολιτών του Νομού Αργολίδας, που την πρότεινε ομόφωνα στον Οργανισμό Πολιτισμού και Αθλητισμού της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και στις 22 Μαρτίου 2009, της απονεμήθηκε το Βραβείο Πολιτιστικής Προσφοράς 2008, για την συμβολή της στην προώθηση του Πολιτισμού της Αργολίδας, στο διαδίκτυο. Επίσης η ΕΤ1 εκτιμώντας το έργο της, πρόβαλε γι’ αυτήν ένα ειδικό ντοκιμαντέρ – αφιέρωμα.

Συνέδριο Διδασκάλων. Ναύπλιο 1924. ( Αρχείο: Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού).

 

Άργος, σε πρώτο πλάνο Γεωργοί στις καθημερινές ασχολίες τους, στο βάθος το φρούριο Λάρισα του Άργους και κάτω η Ιερά Μονή Παναγίας της Κατακεκρυμμένης ή Πορτοκαλούσας. Φωτογραφία του Ελβετού Φρεντερίκ Μπουασονά (Frederic Boissonnas), περίπου το 1903.

Άργος, σε πρώτο πλάνο Γεωργοί στις καθημερινές ασχολίες τους, στο βάθος το
φρούριο Λάρισα του Άργους και κάτω η Ιερά Μονή Παναγίας της Κατακεκρυμμένης ή Πορτοκαλούσας. Φωτογραφία του Ελβετού Φρεντερίκ Μπουασονά (Frederic Boissonnas), περίπου το 1903.

 

Άργος, Πλατεία Αγίου Πέτρου. Η Λήψη της φωτογραφίας έχει γίνει από το Δημαρχείο, πιθανολογείται στις αρχές του 20ου αιώνα.

Άργος, Πλατεία Αγίου Πέτρου. Η Λήψη της φωτογραφίας έχει γίνει από το Δημαρχείο, πιθανολογείται στις αρχές του 20ου αιώνα.

 

Καποδιστριακό Άργος. Λίγο πριν την παρέλαση της 25ης Μαρτίου 1933 ( Αρχείο: Καλλιόπη Κιτσοπούλου).

Η αξιοπιστία και η συνέπεια της επικροτούνται  από διάφορους πνευματικούς φορείς και ιδρύματα, οι οποίοι συνεργάζονται μαζί της αξιοποιώντας το υλικό της, προκειμένου να εκδώσουν σχετικά βιβλία ή να συμπληρώσουν άλλες μελέτες τους.

 

Άργος. Η οδός Βασ. Κωνσταντίνου (1930;). Στο βάθος διακρίνεται το κάστρο της Λάρισας και η Παναγία η Κατακεκρυμμένη.

 

Άργος. Το βόρειο τμήμα της πλατείας του Αγίου Πέτρου και η αρχή της Βασ. Κωνσταντίνου.Το πρώτο κτίριο δεξιά κατεδαφίστηκε και παραχώρησε τη θέση του σε πολυκατοικία. Το επόμενο κτίσμα ήταν το ξενοδοχείο «Αγαμέμνων». Αριστερά της οδού, το πρώτο κτίσμα ήταν το γραφικό «Γιαλί Καφενέ», που κατεδαφίστηκε το 1958, για να παραχωρήσει τη θέση του σε άλλη μία πολυκατοικία. (Φώτο του 1939;).

 

Άργος, οδός Ερμού, σημερινή Παν. Τσαλδάρη, περ. 1926. Στο βάθος το παλιό καμπαναριό του Καθεδρικού Ιερού Ναού Αγίου Πέτρου. Φωτογραφία: Γεώργιος Κυριακίδης (Απελλής).

Άργος, οδός Ερμού, σημερινή Παν. Τσαλδάρη, περ. 1926. Στο βάθος το παλιό καμπαναριό του Καθεδρικού Ιερού Ναού Αγίου Πέτρου. Φωτογραφία: Γεώργιος Κυριακίδης (Απελλής).

Η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη, αποτελεί πλέον σημείο αναφοράς όλων εκείνων που ενδιαφέρονται για τα θέματα που πραγματεύεται και δηλώνει ότι θα σταθεί συμπαραστάτης και αρωγός σε κάθε πρωτοβουλία που σχετίζεται με αυτά.

  Εκδόσεις Εκ Προοιμἰου

Η συμβολή της Βασιλικής Μπόμπου-Σταμάτη στη μελέτη του Bικεντίου Δαμοδού – Ρωξάνη Δ. Αργυροπούλου


 

Στα έργα της για τον Βικέντιο Δαμόδο (Χαβριάτα Κεφαλονιάς 1700-1754) η Βασιλική Μπόμπου-Σταμάτη (Καλαμάτα 1932-Αθήνα 2020) επικεντρώνεται στη ζωή και στους δρόμους που ακολούθησε, τα χρόνια που πέρασε στη Βενετία, σπουδάζοντας φιλοσοφία και νομικά καθώς και στη φιλοσοφική και θεολογική Σχολή που ίδρυσε στα Χαβριάτα.

Στόχος της ήταν επίσης να μελετήσει και να ταξινομήσει τα χειρόγραφα των έργων και των διδακτικών του βιβλίων, τα περισσότερα αδημοσίευτα. Προσπαθώντας να εκτιμήσει τη θέση του στην ιστορία της νεοελληνικής σκέψης, θεώρησε ότι ο Δαμόδος ήταν ένας σημαντικός πρόδρομος του Νεοελληνικού Διαφωτισμού που διακρίθηκε για την υπεράσπιση της καρτεσιανής φιλοσοφίας και φυσικής αντί του αριστοτελισμού και για το ενδιαφέρον του για τη χρήση της απλοελληνικής γλώσσας.

 

Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα της Βασιλικής Μπόμπου-Σταμάτη υπήρξαν ποικίλα και όπως έγραψε η ίδια η έρευνα συνιστούσε για εκείνη μια γοητευτική περιπέτεια[1]. Ασχολήθηκε με την ποιήτρια Μαρία Πολυδούρη, με  τους Έλληνες φοιτητές στην Πάδοβα, με γνωστούς λογίους της βενετικής και οθωμανικής κυριαρχίας στην Ελλάδα, με τη  βιβλιοθήκη του λόρδου Γκίλφορδ αποτυπώνοντας έτσι το μοναδικό της στίγμα και την ευαισθησία της.

Τον τελευταίο καιρό, εντρυφούσε με μεγάλη ευχαρίστηση στην περιπετειώδη ζωή του Άγγλου περιηγητή και λογίου John Τweddell (1769-1799) που νεότατος άφησε την τελευταία του πνοή στην Αθήνα. Το συγγραφικό κύκνειο άσμα της υπήρξε ο πρόλογος στην επανέκδοση του βιβλίου της Μελπομένης Κ. Αυγερινού, Μακεδονικά απομνημονεύματα: Γραφέντα επί τη βάσει λεπτομερούς μελέτης και προσωπικής πείρας των μακεδονικών πραγμάτων από 1898-1912 (Αθήνα 1914) που κυκλοφόρησε τον Μάιο του 2020 στη Θεσσαλονίκη[2]. Πρόκειται για θέματα που, μαζί με τόσα άλλα που ανακύπτουν από την καθημερινότητα, αποτέλεσαν το περιεχόμενο μιας μακράς και αδιάλειπτης φιλίας που με συνέδεσε με την Κική για ένα διάστημα πενήντα και πλέον ετών.

Η προσήλωσή της στην προσωπικότητα του Βικέντιου Δαμοδού (Χαβριάτα Παλικής Κεφαλληνίας 1700-1754) οφείλεται κυρίως στην προσπάθειά της να τον αποκαταστήσει στην προσωπογραφία της νεοελληνικής παιδείας προσφέροντας άφθονο και άγνωστο υλικό[3]. Στη διατριβή της με τίτλο Ο Βικέντιος Δαμοδός. Βιογραφία-Εργογραφία 1700-1752[4], καρπό πολυετούς και ενδελεχούς έρευνας την οποία υποστήριξε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης αναθεωρώντας σε πολλά σημεία την αδρή ως τότε εικόνα του φωτίζοντας άγνωστες πτυχές της ζωής του και του έργου του καθώς και τη χρονολογία του θανάτου το 1754 αντί του 1752[5].

 

Βασιλική Μπόμπου-Σταμάτη, «Ο Βικέντιος Δαμοδός. Βιογραφία – Εργογραφία 1700-1754», Διδακτορική διατριβή. Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 1998.

 

Από διάσπαρτες αρχειακές πηγές, όπως τα Αρχεία της Ελληνικής Κοινότητας Βενετίας και το κρατικό αρχείο της Βενετίας, το αρχείο των Rifirmatori dello studio di Padova, το τοπικό ιστορικό αρχείο της Κεφαλονιάς καθώς και τον κώδικα της Εκκλησίας της Θεοτόκου στα Χαβριάτα, μαθαίνουμε  για τις καταβολές της οικογενείας Damodon-Δαμοδού από τη Μεθώνη, για τον πατέρα του Φραγκίσκο, την μητέρα του Φιλανδρία Μοσχοπούλου, τη σύζυγό του Καλομοίρα Φουκά, τα αδέλφια του, τον θείο του Βενέδικτο, εφημέριο του Αγίου Γεωργίου στη Βενετία  καθώς και για άλλα στενά συγγενικά του πρόσωπα.  Επίσης μαθαίνουμε για τη μαθητεία του κοντά στον Αντώνιο Κατήφορο στο Φλαγγινιανό Φροντιστήριο στη Βενετία, για τις περαιτέρω σπουδές του στα νομικά, τη φιλοσοφία και τη θεολογία, για τη λειτουργία της φημισμένης του Σχολής στα Χαβριάτα που ίδρυσε λίγο μετά το 1721 καθώς και για τους μαθητές τους.

 

Το Ελληνομουσείο Φλαγγίνη, αριστερά και στο κέντρο, ο Άγιος Γεώργιος των Ελλήνων, συνοικία Καστέλο. Το 1498, η ελληνική κοινότητα της Βενετίας πήρε το δικαίωμα να ιδρύσει τη «Scuola de San Nicolò dei Greci» (Σχολή του Αγίου Νικολάου των Ελλήνων», μια αδελφότητα η οποία βοηθούσε τα μέλη της κοινότητας. Το 1539, μετά από διαρκείς διαπραγματεύσεις, η καθολική εκκλησία επέτρεψε την κατασκευή της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου η οποία χρηματοδοτήθηκε από φόρο σε όλα τα πλοία που ερχόταν από Ορθόδοξες περιοχές. Η Φλαγγίνειος Σχολή, ή Ελληνομουσείο Φλαγγίνη ή Φλαγγιανόν Φροντιστήριον ήταν ελληνικό εκπαιδευτικό ίδρυμα που λειτούργησε στη Βενετία από το 1662 έως το 1905.

 

Διαβάστε τη συνέχεια »

100 χρόνια από το θάνατο του Εμμανουήλ Ρέπουλη – Εκδηλώσεις Τιμής και Μνήμης στο Κρανίδι


 

Εμμανουήλ Ρέπουλης (1863-1924). Δημοσιεύεται στο: Εμμανουήλ Ρέπουλης, «Κείμενα- Επιστολές – Άρθρα – Ομιλίες», Έκδοση Δήμου Κρανιδίου, 2001.

Εκδηλώσεις Τιμής και Μνήμης για την επέτειο 100 ετών από το θάνατο του Εμμανουήλ Ρέπουλη (14 Μαΐου 1924) θα λάβουν χώρα στο Κρανίδι από 11 μέχρι και 14 Μαΐου 2024.

 

«Η μοίρα μου ήτο να δουλέψω δύο κυρίους αυταρχικούς, οι οποίοι όλο εταξίδευαν και με άφηναν αντικαταστάτη των: Τον Βλάσην Γαβριηλίδην και τον Βενιζέλον, και οι οποίοι μου εζητούσαν δι’ όλα ευθύνας. Ως δημοσιογράφος είχα τον Γαβριηλίδην ταξιδεύοντα διαρκώς και διά τηλεγραφημάτων του ζητοΰντα δι’ όλα παρ’ εμού ευθΰνας διά το τάδε και τάδε ζήτημα. Και ο Βενιζέλος από μένα εζητούσεν ευθΰνας…»

 

Ο Εμμανουήλ Ρέπουλης (1863-1924) διακρίθηκε στη δημοσιογραφία και την πολιτική ζωή της Ελλάδας για τρεις δεκαετίες. Η δημοσιογραφική του πένα έθεσε τις βάσεις της αμφισβήτησης απέναντι στις κυρίαρχες παλαιοκομματικές αντιλήψεις.

Ως πολιτικός στάθηκε στο μετερίζι του εκσυγχρονισμού και της αστικής ανόρθωσης του κράτους. Μαζί με τον Ελευθέριο Βενιζέλο πραγματοποίησαν ρηξικέλευθες τομές στην πολιτική ιστορία του τόπου και συνέβαλαν στην εδαφική διεύρυνση του ελληνικού κράτους. Διαβάστε τη συνέχεια »

Προτομή Δημητρίου Πλαπούτα


 

Η ορειχάλκινη ολόγλυφη προτομή του Δημητρίου Πλαπούτα στο Ναύπλιο φιλοτεχνήθηκε από τον γλύπτη Ηλία Καντζιλιέρη το 1981, με πρωτοβουλία και δαπάνες της Μίνας Πλαπούτα-Παπαχρίστου, εγγονής του τιμώμενου. Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου τελέστηκαν στις 29 Νοεμβρίου 1981, στο πλαίσιο των εορτασμών της 159ης επετείου από την άλωση του Παλαμηδίου.

 

Προτομή Δημητρίου Πλαπούτα. Λήψη φωτογραφίας: 17-3-2024.

Ο Δημήτριος Πλαπούτας αποδίδεται μετωπικά, με τον κορμό περιορισμένο στο μπούστο. Η μορφή απεικονίζεται σε ώριμη ηλικία, με το χαρακτηριστικό δασύτριχο μουστάκι και το βλέμμα να στρέφεται δεξιά. Ενδυματολογικά, η στολή με τον έντονο διάκοσμο, μπροστά και στην πλάτη, παραπέμπει στις διακρίσεις στο πεδίο των μαχών κατά την επαναστατική περίοδο αλλά και στα αξιώματα του μετέπειτα βίου του τιμώμενου. Το κεφάλι είναι καλυμμένο με φέσι, που καταλήγει σε μακριά πλούσια φούντα στο μέσον της πλάτης, ενώ μέρος του ακουμπά στον δεξιό ώμο.

Η μεταλλική προτομή φέρει την υπογραφή του δημιουργού του, Ηλία Καντζιλιέρη,[1] και το έτος φιλοτέχνησης. Εδράζεται σε υψηλό μαρμάρινο βάθρο, όπου είναι χαραγμένο το όνομα της δωρήτριας, καθώς και το έτος δωρεάς και τοποθέτησης. Η σημερινή εικόνα του μνημείου – στην πλατεία Εθνοσυνέλευσης, Πρόνοια Ναυπλίου – παρουσιάζει φθορές από το πέρασμα του χρόνου και το βάθρο εμφανίζεται με γκράφιτι. Διαβάστε τη συνέχεια »

Εσείς θα βάψετε αβγά ή αυγά;


 

«Ελεύθερο Βήμα»

Από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού.

Η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, δημιούργησε ένα νέο χώρο, το «Ελεύθερο Βήμα», όπου οι αναγνώστες της θα έχουν την δυνατότητα να δημοσιοποιούν σκέψεις, απόψεις, θέσεις, επιστημονικά άρθρα ή εργασίες αλλά και σχολιασμούς επίκαιρων γεγονότων.

Αβγά ή αυγά. Για την ορθογραφία της λέξης γράφει ο κύριος Νίκος Σαραντάκος στο ιστολόγιο, «Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία», σχετικό άρθρο με τίτλο:

 «Εσείς θα βάψετε αβγά ή αυγά;».

 

Πασχαλινά Αβγά

Μεγάλη Πέμπτη σήμερα, και πολλοί θα βάψουμε αυγά όπως θέλει το έθιμο. Ή μήπως θα βάψουμε αβγά; Μ’ άλλα λόγια, το σημερινό  άρθρο δεν αφορά το έθιμο, δεν εξετάζει για ποιο λόγο βάφουμε τα αυγά και για ποιο λόγο τα τσουγκρίζουμε…

Αλλά εμείς εδώ λεξιλογούμε και γλωσσολογούμε μετ’ ευτελείας,  ερασιτέχνες γαρ. Οπότε,  λογικό είναι να ασχολούμαστε περισσότερο του δέοντος με την ορθογραφία,  ένα θέμα που συγκινεί τον  πολύ κόσμο.

Για την ορθογραφία λέξεων έχουν γίνει διάσημοι καβγάδες, έχουν  χαλάσει  φιλίες, έχουν κλείσει σπίτια, ίσως να έχουν  σκοτωθεί και άνθρωποι (θυμίζω ότι τα Ευαγγελικά και τα Ορεστειακά, που βέβαια δεν ήταν  για την ορθογραφία, είχαν νεκρούς). Μας εξάπτει  η ορθογραφία, διότι είναι κάτι που το μαθαίνουμε από τα μικρά μας χρόνια, τότε που καταχτάμε τη γλώσσα, οπότε κάθε ανατροπή της ορθογραφίας με την οποία γαλουχηθήκαμε μάς  αναστατώνει, μας ταράζει συθέμελα.

Τα τελευταία χρόνια έχει χυθεί πολύ μελάνι για την  ορθογραφία της λέξης «ορθοπ*δικός» – για περισσότερα,  σας παραπέμπω στο σχετικό άρθρο του ιστολογίου μας.

Ωστόσο, παρόλο που η ορθοπ*δική σύρραξη ήταν μανιασμένη και αιματηρή, υπάρχει ένας  άλλος  ορθογραφικός πόλεμος που σοβεί εδώ και πολύ περισσότερο καιρό: ο πόλεμος των α*γών! Αυγό ή αβγό θα  γράψουμε;  Ο πόλεμος αυτός βαστάει  από το 1917 κι ακόμα  δεν έχει κοπάσει.

Όπως πολλοί μεγάλοι πόλεμοι, ο πόλεμος των  α*γών έχει και μια δευτερεύουσα σύγκρουση που μαίνεται παράλληλα – την αψιμαχία των α*τιών, δηλαδή αυτί ή αφτί; Κι αυτό το ορθογραφικό δίλημμα εμφανίστηκε την ίδια εποχή, και έχει παρόμοια χαρακτηριστικά, αλλά δεν  προκαλεί την ίδια απήχηση στην κοινή γνώμη – το αυγό, σαν πηγή της ζωής που είναι, συγκινεί  περισσότερο, φαίνεται.

Η παραδοσιακή ορθογραφία ήταν αυγό και αυτί.

Ως προς  το αυγό, θεωρούσαν ότι πρέπει να γραφτεί έτσι, επειδή αρχικά η λέξη είχε δίγαμμα (ωFόν), ενώ το αυτί ο Κοραής το είχε ετυμολογήσει από τον  δωρικό τύπο «το αυς, του αυτός», που τάχα έδωσε τον αμάρτυρο τύπο «*αυτίον».

Στην εποχή του Κοραή, άλλωστε, αντιπαθούσαν το σύμπλεγμα -βγ- που το θεωρούσαν  βαρβαρικό, και έγραφαν «ευγάζω» (βγάζω), εύγα, αλλά και καυγάς κτλ. Διαβάστε τη συνέχεια »

Ανάσταση Κυρίου

Ανάταση ανθρώπου!

Χρόνια Πολλά.

 

Ανάσταση Κυρίου (1714-16), ελαιογραφία. Έργο του Ιταλού ζωγράφου Sebastiano Ricci (Σεμπαστιάνο Ρίτσι, 1659-1734). Dulwich Picture Gallery, Λονδίνο.

 

Ανάσταση Κυρίου (1714-16), ελαιογραφία. Έργο του Ιταλού ζωγράφου Sebastiano Ricci (Σεμπαστιάνο Ρίτσι, 1659-1734). Dulwich Picture Gallery, Λονδίνο.

Ο πίνακας απεικονίζει τη θαυματουργή στιγμή της Ανάστασης του Χριστού, σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση. Φέροντας σημαία και «λουσμένος» σε έντονο φως που πέφτει από τον ουρανό, ο Χριστός εμφανίζεται από ψηλά καθώς μια πλειάδα αγγέλων έρχονται από τα σύννεφα. Στρατιώτες που φρουρούν τον τάφο του προσπαθούν να τραπούν σε φυγή καθώς γίνονται μάρτυρες αυτού του θαυματουργού γεγονότος.

Ενώ ο Sebastiano Ricci (1659-1734) πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη βόρεια Ιταλία, πήρε πολλές ξένες παραγγελίες στο Λονδίνο και το Παρίσι κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1710. Αυτός ο πίνακας, που εκτελέστηκε προς το τέλος της παραμονής του Ρίτσι στο Λονδίνο, γύρω στα 1714-16, είναι ένα από τα δύο μοντέλα, ή ελαιογραφίες, για την τοιχογραφία στην αψίδα του Παρεκκλησίου του Βασιλικού Νοσοκομείου, Τσέλσι. Μερικά από τα στοιχεία σε αυτά τα έργα φαίνεται να αναφέρονται σε μοτίβα προηγούμενων γενιών Ιταλών καλλιτεχνών, όπως ο Paolo Veronese (οι άγγελοι που σηκώνουν το καπάκι του τάφου), ο Annibale Carracci (οι στρατιώτες, ο τάφος και το φανάρι) και ο Salvator Rosa (οι βράχοι στο βάθος και οι στρατιώτες).

 

Η Σμύρνη με το βλέμμα του Νικολάου Δραγούμη – Στοχασμοί για την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ρωξάνη Δ. Αργυροπούλου


 

Στα μέσα του 19ου αιώνα η Σμύρνη κατέχει μία ξεχωριστή θέση στη νεοελληνική ταξιδιωτική λογοτεχνία καθώς συνιστούσε έναν ελκυστικό ταξιδιωτικό προορισμό[1]. Εκτός από τους ακατάλυτους δεσμούς που συνέδεαν την ελληνική κοινότητα με το εθνικό κέντρο, υπήρχε διάχυτη η αίσθηση ότι η εμβληματική αυτή μητρόπολη της Ιωνίας υπερείχε των πόλεων του ελληνικού κράτους για το επίπεδο και την ποιότητα ζωής.

 

Άποψη της Σμύρνης. Abraham Storck (Άμπραχαμ Στορκ), 18ος αιώνας.

 

Ένα επίλεκτο μέλος της αθηναϊκής κοινωνίας, ο νεαρός πολιτικός Γεώργιος Γ. Κοζάκης-Τυπάλδος, σχετικά σημειώνει: «Εν γένει υπό την υλικήν έποψιν οι Σμυρναίοι εισί πολύ πλέον πεπολιτευμένοι από ημάς τους κατά την ελευθέραν Ελλάδα Έλληνες, και τη αληθεία (μ᾽όλας μας τας αξιώσεις) νομίζω, ότι και διανοητικώς δεν υπερτερούμεν αυτούς κατά πολύ»[2].

H λαμπρή αυτή κοσμόπολη που στα νεότερα χρόνια συγκροτήθηκε από μεταναστευτικά πληθυσμιακά ρεύματα, σταδιακά  σημείωσε αλματώδη οικονομική πρόοδο λόγω των γεωπολιτικών συνθηκών και των διεθνών της προσβάσεων[3]. Πρόκειται πλέον για την ανθοφορούσα και πολυεθνική Σμύρνη[4] όπου το ελληνικό στοιχείο συνιστούσε τον αξιολογότερο οικονομικό και κοινωνικό  παράγοντα[5]. Διαβάστε τη συνέχεια »

«Θέλω να σταβρωθώ κι εγώ»: Μιχαήλ Ακύλα, Οι τελευταίες μέρες του Ιούδα. Μια βιβλική παράφραση  – Αννίτα Π. Παναρέτου


 

Η ύπαρξη του έργου Οι τελευταίες μέρες του Ιούδα μού έγινε γνωστή κατά τη διάρκεια συστηματικής έρευνάς μου για την ανάδειξη της φυσιογνωμίας του Μιχαήλ Ακύλα. Έτσι, θα περιοριστώ σε μια παρουσίαση του έργου, με αναφορά στον βίο και την προσωπικότητα του συγγραφέα του.

Μιχάλης Ακύλας

Ο Μιχαήλ Ακύλας, με καταγωγή από τη Σαντορίνη, γεννήθηκε στο Άργος, τον Ιανουάριο του 1900. Έχασε νωρίς τη μητέρα του και ο πατέρας του, που λόγω επαγγέλματος – ήταν νομομηχανικός – μετακινείτο συχνά με μετάθεση, τον ενέγραψε οικότροφο στη Λεόντειο Σχολή. Στα δεκαέξι του εισήχθη στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, από την οποία αποφοίτησε ως μάχιμος σημαιοφόρος για να φτάσει, το 1929, στον βαθμό του υποπλοιάρχου. Το 1931 μετατάχθηκε στη νεοσύστατη τότε πολεμική αεροπορία με τον βαθμό του σμηναγού. Το 1932 προήχθη σε επισμηναγό. Δεν ξέρουμε πότε ακριβώς, πάντως μετά τα μέσα του 1932 και πριν την άνοιξη του 1934 παραιτήθηκε.

Τον ξαναβρίσκουμε στα τέλη Νοεμβρίου του 1941, όταν, σύμφωνα με μαρτυρία του φίλου του συγγραφέα Γιάννη Μαγκλή, αναζητούσε τρόπο να διαφύγει στη Μέση Ανατολή. Τον Μάρτιο του 1942 η προσπάθεια ευοδώνεται και τη νύχτα της 31η Μαρτίου προς 1η Απριλίου ο Ακύλας αποπλέει από το Νέο Φάληρο πάνω σε ένα καΐκι, μαζί με άλλους 13 επιβάτες, αξιωματικούς και πολίτες. Η επιχείρηση προδίδεται. Σε απόσταση μικρότερη των δύο μιλίων από την ακτή τούς πλησιάζει μια γερμανική τορπιλάκατος και συλλαμβάνονται όλοι, καθώς και οι 15 επιβάτες ενός δεύτερου καϊκιού που ακολουθούσε. Κλείνονται στις φυλακές Αβέρωφ και στις 4 Μαΐου μεταφέρονται στις φυλακές Παραπηγμάτων της οδού Βουλιαγμένης. Εκεί, στις 29 Μαΐου, τους ανακοινώνεται ότι θεωρούνται όμηροι και ότι σε περίπτωση οποιασδήποτε δολιοφθοράς κατά του Άξονα θα τουφεκιστούν.

Στις 4 Ιουνίου τους ανακοινώνεται ότι έγινε δολιοφθορά σε μικρό μέρος της σιδηροδρομικής γραμμής κοντά στα Λιόσια. Επιλέγονται 3 αξιωματικοί και 3 πολίτες, στους οποίους προστέθηκαν στη συνέχεια δύο φοιτητές. Στην ομάδα των οκτώ συμπεριλαμβανόταν ο Ακύλας. Διαβάστε τη συνέχεια »

Εκδήλωση στο Ναύπλιο: «Νεότερη Ελληνική Ιστορία: Η οπτική του Gunnar Hering (Γκούνναρ Χέρινγκ, 1934–1994)


 

Γκούνναρ Χέρινγκ, από το αρχείο της συζύγου του Όλγας Κατσιαρδή-Hering.

Ο Σύνδεσμος Φιλολόγων Αργολίδας και το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών Ελλάδος του Πανεπιστημίου Harvard διοργανώνουν εκδήλωση με τίτλο «Νεότερη Ελληνική Ιστορία: Η οπτική του Gunnar Hering».

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 26 Απριλίου και ώρα 6 μ.μ. στην αίθουσα εκδηλώσεων Οικογενείας Νίκου Μαζαράκη του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών Ελλάδος του Πανεπιστημίου Harvard (Πλατεία Φιλελλήνων & Οδός Όθωνος, Ναύπλιο).

Μετά το καλωσόρισμα από τους διοργανωτές, θα λάβουν τον λόγο κατά σειρά: Διαβάστε τη συνέχεια »

Ναύπλιο – Σύντομο ιστορικό και αρχαιολογικό σημείωμα – Αναστασία Βασιλείου, Δρ αρχαιολόγος


 

Αρχαιότητα

 

Σύμφωνα με τη μυθολογία, η πόλη οφείλει το όνομά της στον ιδρυτή της Ναύπλιο, γιο του Ποσειδώνα και της Αμυμώνης.

Τα πρώτα ίχνη ζωής, που ανάγονται στην προϊστορική εποχή, έχουν αποκαλυφθεί σε διάφορα σημεία της πόλης, όπως στο κάστρο της Ακροναυπλίας, στο λόφο του Παλαμηδίου, στην περιοχή της Ευαγγελίστριας, στα Κουτσούρια και στην Καραθώνα. Η ύπαρξη οργανωμένου οικισμού εντοπίζεται στο κάστρο της Ακροναυπλίας γύρω στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ., οπότε και χρονολογείται η πρώτη φάση των τειχών του.

Όταν επισκέφθηκε την πόλη ο Παυσανίας, τον 2ο αιώνα μ.Χ., τη βρήκε έρημη. Αναφέρει ερείπια τειχών και την ύπαρξη ιερού του Ποσειδώνα.

 

Πρωτοβυζαντινή και Μεσοβυζαντινή εποχή (4ος – αρχές 13ου αι.)

 

Στους πρώιμους βυζαντινούς χρόνους το Ναύπλιο παραμένει μικρή πόλη, η οποία διοικητικά ανήκε στην επαρχία Αχαΐας και εκκλησιαστικά στην επισκοπή Άργους. Από τα τέλη του 8ου/αρχές του 9ου αιώνα η περιοχή ανήκε στο θέμα Πελοποννήσου με έδρα την Κόρινθο και από τον 11o αιώνα στο θέμα Ελλάδος με έδρα τη Θήβα.

Λέων Σγουρός, προσωπογραφία η οποία κοσμεί το εξώφυλλο του βιβλίου «Λέων Σγουρός – Έπος», του Κώστα Μ. Σταμάτη, εκδόσεις «Λεξίτυπον», 2011.

Από τον 11o αιώνα η πόλη αρχίζει να αναδεικνύεται ως εμπορικό κέντρο. Δεν είναι τυχαίο ότι το Ναύπλιο συμπεριλήφθηκε στις πόλεις της βυζαντινής αυτοκρατορίας όπου οι Βενετοί είχαν αποκτήσει το προνόμιο της ελεύθερης εμπορίας. Στα τέλη του 12ου αιώνα εξέχουσα για την ιστορία της πόλης υπήρξε η μορφή του Λέοντα Σγουρού, τοπικού άρχοντα του Ναυπλίου από το 1200 περίπου. Ο Λέων Σγουρός θέλοντας να επεκτείνει την εξουσία του έφτασε μέχρι τη Λάρισα το 1204. Την προέλασή του ανέκοψαν οι Σταυροφόροι, στη διάρκεια της Δ’ Σταυροφορίας, οι οποίοι κατέλαβαν τελικά όλες τις περιοχές που είχε κατακτήσει, μαζί με το Ναύπλιο.

Στη βυζαντινή εποχή, η κατοίκηση εντοπίζεται κυρίως στην Ακροναυπλία, στο κάστρο αλλά και στη βόρεια κλιτύ της, στην περιοχή του Ψαρομαχαλά. Σημαντικό κατάλοιπο της εποχής αποτελεί η εκκλησία που ήταν πιθανώς αφιερωμένη στους αγίους Θεοδώρους και σήμερα σώζεται μόνο η θεμελίωση και το κατώτερο τμήμα της τοιχοποιίας της. Η συγκεκριμένη εκκλησία που άλλοτε δέσποζε σε κεντρική θέση της Ακροναυπλίας πιθανώς συνδέεται με τον οίκο των Σγουρών. Στο κάστρο έχει βρεθεί επίσης αξιόλογη εφυαλωμένη κεραμική, κυρίως του 12ου αιώνα και εξής.

 

Φραγκοκρατία (1210-1388)

 

 Μετά την κατάκτηση της Αργολίδας από τους Σταυροφόρους, η περιοχή παραχωρήθηκε το 1212 ως φέουδο από τον Γοδεφρείδο Βιλλεαρδουίνο στον κύρη των Αθηνών Όθωνα de Ιa Roche και προσαρτήθηκε στο Δουκάτο των Αθηνών. Εκκλησιαστικά η Αργολίδα υπαγόταν στη λατινική επισκοπή Άργους. Διαβάστε τη συνέχεια »

Ιστορική – Αρχαιολογική ημερίδα: «Το Άργος στην 3η και 2η χιλιετία π.Χ


 

Το Σάββατο 20 Απριλίου 2024 και ώρα 18:00, ο Σύλλογός Αργείων «Ο Δαναός» στα πλαίσια των επετειακών εκδηλώσεων του για τα 130 χρόνια απ’ την ίδρυσή του, διοργανώνει στο μέγαρό του, Αγγελή Μπόμπου 8, στο Άργος, μια ιδιαίτερα σημαντική ιστορική – αρχαιολογική ημερίδα με τον τίτλο: «Το Άργος στην 3η και 2η χιλιετία π.Χ.».

 

«Το Άργος στην 3η και 2η χιλιετία π.Χ.»

 

Η ημερίδα αφορά στην σύγχρονη αρχαιολογική έρευνα για το αργειακό πεδίο και τις σχέσεις των Αργείων με τους πολιτισμούς του Αιγαίου και της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Διαβάστε τη συνέχεια »